ถอดบทเรียนมาบจันทร์รอดภัยแล้ง ต้นแบบการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืนของชุมชน
ปัญหาภัยแล้งเป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญของประเทศไทยที่เป็นประเทศเกษตรกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงฤดูแล้งที่เป็นรอยต่อระหว่างปี 2562 – 2563 นี้ที่สถานการณ์ภัยแล้งมีความรุนแรงมากที่สุดในรอบ 20 ปี All Around Plastics ขอพาคุณผู้อ่านมาเรียนรู้และทำความเข้าใจกับวิธีการบริหารจัดการน้ำของชุมชนบ้านมาบจันทร์ ตำบลแกลง อำเภอเมือง จังหวัดระยอง ซึ่งเป็นตัวอย่างของชุมชนที่สามารถวางแผนบริหารจัดการน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสบผลสำเร็จ มีน้ำใช้อุปโภคบริโภคเพียงพอ สามารถรอดพ้นจากปัญหาภัยแล้งในครั้งนี้ ตระหนักถึงปัญหา เร่งแก้ไขที่ต้นทาง เขายายดาตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่ากะเฉด – ป่าเพ – ป่าแกลง ครอบคลุมพื้นที่ 28,937 ไร่ เป็นพื้นที่ป่าต้นน้ำที่หล่อเลี้ยงชุมชนโดยรอบจำนวน 7 ตำบลจาก 2 อำเภอ แต่เมื่อป่าไม้ที่เคยอุดมสมบูรณ์ในอดีตเริ่มถูกทำลายหลังจากการกำหนดให้เขายายดาเป็นพื้นที่สัมปทานทำไม้ อีกทั้งพื้นที่ป่าไม้บางส่วนถูกบุกรุกและแปรสภาพไปเป็นพื้นที่ทำการเกษตรเชิงเดี่ยว สภาพการปกคลุมพื้นดินที่เปลี่ยนแปลงจากต้นไม้เล็กใหญ่ที่ขึ้นปะปนกันและมีความหลายหลายทางชีวภาพสูงไปเป็นพื้นที่ทำการเกษตรที่มีเรือนยอด(ความสูง)เพียงชั้นเดียว ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศป่าต้นน้ำหลายประการ เมื่อฝนตกลงมาโดยไม่มีเรือนยอดหลายชั้นของต้นไม้ช่วยลดแรงตกกระทบของเม็ดฝน ผิวหน้าดินจึงถูกอัดแน่นและดูดซับน้ำฝนได้น้อยลง เกิดเป็นน้ำป่าไหลหลากเวลาที่ฝนตกหรือในช่วงฤดูฝน เมื่อไม่มีน้ำฝนซึมลงไปในดินจึงไม่มีน้ำในชั้นดินหล่อเลี้ยงลำธารหลังฝนหยุดหรือในช่วงฤดูแล้ง ตลอดจนไม่มีน้ำฝนไหลซึมลงไปสะสมเป็นแหล่งน้ำใต้ดินหรือน้ำบาดาล ส่งผลต่อเนื่องให้เกิดปัญหาขาดแคลนน้ำใช้ นอกจากนี้ปัญหาป่าเสื่อมโทรมและความแห้งแล้งยังส่งผลให้ปัญหาไฟป่ามีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นอีกด้วย …
โครงการส่งเสริมอาชีพผู้พิการ เปลี่ยนพื้นที่รกร้างเป็นสวนกล้วยหอม พร้อมต่อยอดด้วยดิจิทัล
“โครงการอยู่ดี ร่ำรวย ปลูกกล้วยกับเอสซีจี” เพื่อกลุ่มผู้พิการ ตำบลนิคมพัฒนา จังหวัดระยอง เริ่มต้นบนผืนดินแห้งแล้งที่แม้แต่เหล่าวัชพืชก็ยังไม่อาจเติบโตได้ แต่ด้วยความร่วมแรงร่วมใจของของกลุ่มผู้พิการในพื้นที่ ผู้ที่ต้องการจะพัฒนาตนเอง พัฒนาอาชีพ และพนักงานจิตอาสาของเอสซีจีที่ ที่มาช่วยกันทำให้ที่ดินรกร้างกลายเป็นแปลงกล้วยหอมที่เติบโตออกผลได้อย่างงดงาม จนทำให้ผู้คนมีความหวังงอกงามตามไปด้วย คุณสมชาย หงษ์สุวรรณ ผู้จัดการกิจการเพื่อสังคม ธุรกิจเคมิคอลส์ เอสซีจี เล่าถึงบทบาทและความตั้งใจของเอสซีจีในการส่งเสริมอาชีพและคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่ชุมชนตั้งแต่วันแรกที่เข้ามายังพื้นที่จังหวัดระยอง “การที่โรงงานของเรามาตั้งอยู่ที่ระยอง ก็ถือเป็นภารกิจที่เราต้องดูแลชุมชนรอบข้างด้วย เพื่อให้ชุมชนมีความเป็นอยู่ที่ดี มีชีวิตที่เป็นสุข เอสซีจีเน้นการให้ความรู้แก่ชุมชนก่อน เพื่อให้เกิดความยั่งยืนในการสร้างอาชีพ เราสนับสนุนการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน การคิดค้นพัฒนาสินค้าที่มีเอกลักษณ์ การยกระดับมาตรฐานการทำงาน คอยเติมองค์ความรู้ พาไปศึกษาดูงาน เชื่อมโยงไปสู่เครือข่ายอื่น ๆ เพื่อให้ชุมชนมีพันธมิตรในการดำเนินงาน ต่อยอดการทำธุรกิจไปด้วยกันได้” โครงการอยู่ดี ร่ำรวย ปลูกกล้วยกับเอสซีจี มีที่มาจากการสนับสนุนวิสาหกิจชุมชนแปรรูปกล้วยมาบชลูด ตำบลห้วยโป่ง อำเภอเมืองระยอง ซึ่งผลิตภัณฑ์ชุมชนที่แปรรูปจากกล้วยนั้นขายดีจนกล้วยหอมที่เป็นวัตถุดิบขาดตลาด เอสซีจีจึงสร้างเครือข่ายพันธมิตรวัตถุดิบในพื้นที่ใกล้เคียง ด้วยการแจกหน่อกล้วยให้ชุมชนต่าง ๆ จนกระทั่งได้มาเจอพื้นที่แปลงใหญ่ขนาด10 ไร่ ที่ยังไม่ได้ใช้ประโยชน์ของกลุ่มผู้พิการจังหวัดระยอง ที่แม้สภาพของดินจะไม่พร้อมสำหรับการปลูกพืชในระยะเริ่มต้น แต่เอสซีจีและกลุ่มผู้พิการมั่นใจในศักยภาพของคน และเชื่อมั่นว่าองค์ความรู้และเทคโนโลยีที่เหมาะสมจะเข้ามาช่วยพัฒนาพื้นที่นี้ได้…
